فهرست مطالب
تایپوگرافی چیست؟
برای درک بهتر معنی تایپوگرافی و به خاطر سپردن آن، بهتر است اول به سراغ ریشه این عبارت برویم. تایپوگرافی از 2 بخش “تایپو” و “گرافی” تشکیل شده است. همانطور که میدانید تایپو (Typo) به معنی شکل و گرافی (Graphy) نیز به معنی نوشتن است پس در مجموع به نحوه نوشتن یک متن، تایپوگرافی گفته میشود که یکی از گرایشهای بسیار جذاب رشته گرافیک است. شاید بتوان گفت بهترین تعریفی که برای تایپوگرافی وجود دارد، علم و هنر چیدمان حروف است. جالب است بدانید این عبارت ریشه در زبان یونانی دارد و در زبان فارسی به نویسه نگاری و حروف نگاری ترجمه شده و با این عناوین نیز به کار میرود.
فرایند تایپوگرافی
فرایند تایپوگرافی به این صورت است که در ابتدا برای متن یک تایپ فیس کلی در نظر گرفته میشود. مثلا گرافیست تصمیم میگیرد که متن را با تایپ فیس Arial بنویسد. یکی از اشتباهات رایج افراد در حوزه تایپوگرافی این است که تایپفیس را با فونت اشتباه میگیرند. در قسمت بعدی مطلب، تعریف هر دو را میخوانید. پس از آنکه تایپ فیس انتخاب شد اندازه فونت، برجسته بودن و زیر خط دار بودن کلمات و عبارات تعیین میشود. در نهایت عواملی همچون رنگ، فضاهای سفید و میزان کنتراست مشخص میشود. گرافیست در هر مرحله از انجام فرایند تایپوگرافی باید هدف از نگارش متن، نوع متن، زبان متن و تاثیری که میخواهد روی مخاطب داشته باشد را در نظر بگیرد.
ویژگیهای اصلی تایپوگرافی
در این بخش به شرح تعدادی از مهمترین ویژگیهای تایپوگرافی میپردازیم:
- تایپ فیس و فونت: همانطور که در بخش قبلی مقاله گفته شد، تایپ فیس به سبک و یا طرح کلی مجموعهای از حروف گفته میشود. حتما تا به حال اسم تایپ فیسهای رایج و پرکاربردی مثل Arial ، B Nazanin،Times New Roman و غیره را شنیدهاید. فونت به مفهوم کاملتری از تایپ فیس اشاره دارد و مواردی مثل اندازه، بولد بودن، ایتالیک بودن و زیر خط دار بودن نیز در بر میگیرد. فونتها و تایپفیس ها بسیار متنوع هستند و این موضوع به طراحان کمک میکند تا بتوانند در میان گزینههای متعدد، بهترین انتخاب را داشته باشند.
- کنتراست: کنتراست به معنی اختلاف روشنائی بین رنگ متن و پس زمینه است. کنتراست روی خوانا بودن متن و جلوه آن تاثیر زیادی دارد.
- ثبات: معنای کلمه ثبات را همه به خوبی میدانیم اما منظور از ثبات در تایپوگرافی چیست؟ در اینجا ثبات به معنای حفظ هماهنگی و یکنواختی فونت در یک متن است. استفاده از فونت ها و تایپ فیس های متعدد در یک متن، حواس خواننده را پرت میکند و ممکن است او را گیچ کند پس بهتر است از رنگ، فونت و قالببندی یکسانی در یک متن استفاده شود.
- فضای سفید: یکی از مهمترین ویژگیهای یک تایپوگرافی حرفهای استفاده از فضای سفید یا فضای خالی است. اگر از این فضا به درستی و به اندازه کافی در متن استفاده شود، خواننده راحتتر میتواند تشخیص دهد تمرکز نوشته بر روی چه موردی است، چون این فضا از شلوغشدن بیش از حد متن و سردرگمی خواننده جلوگیری میکند.
- رنگ: از موثرترین عناصر موجود در زبان بصری میتوان به رنگ اشاره کرد. رنگها تاثیر زیادی روی احساسات و عواطف افراد دارند و میتوانند هیجانات مختلفی را در ما ایجاد کنند. به همین دلیل طراحان باید رنگ را به عنوان یک عامل بسیار مهم و تاثیرگذار در تایپوگرافی در نظر بگیرند و از رنگهای مناسب استفاده کنند.
- سلسله مراتب: تایپوگرافی با کمک ویژگی سلسله مراتب میتواند خواننده را در پیدا کردن موارد با اهمیت در متن و همچنین پیدا کردن ترتیب موارد کمک کند. در واقع گرافیستها به کمک ابزاری مانند تغییر اندازه فونت، ایجاد فضای سفید و بولد کردن بخشی از نوشته، سلسله مراتب را به خواننده نشان میدهند.
- ترازبندی: ترازبندی آخرین ویژگی تایپوگرافی است که به توضیح آن میپردازیم. ترازبندی یا همترازی اشکال مختلفی دارد از جمله راست چین، چپ چین، وسط چین و تراز یکسان. بسته به اینکه متن به چه زبانی نوشته شده و اینکه جمله موردنظر بخشی از متن است و یا عنوان و سرتیتر میباشد، از یکی از ترازبندیهای گفته شده استفاده میکنند.
تاثیر تایپوگرافی بر روی تقویت طراحی چاپ
تایپوگرافی حرفهای مزایای فراوانی دارد از جمله اینکه مخاطب را به خواندن متن جذب میکند، روی او تاثیر میگذارد و پیام متن را بهتر منتقل میکند. این موارد در تولید محصولاتی مثل کاتالوگ، پوستر، بنر، کارت ویزیت و … که در راستای پیشبرد اهداف بازاریابی برندها و با هدف جلب توجه مشتریان چاپ میشوند اهمیت بسزایی دارد.
| بیشتر بخوانید: کارت ویزت چه کاربردهایی دارد؟ |
چند نکته موثر تایپوگرافی برای تقویت طراحی چاپ
تا اینجای مطلب به خوبی اهمیت تایپوگرافی و تاثیری که میتواند روی مخاطب ایجاد کند را درک کردهایم. در ادامه به چند نکته اشاره خواهیم کرد که در تقویت طراحی چاپ تاثیر دارد.
- کرنینگ (Kerning): به فاصله بین کاراکترها در تاپیوگرافی، کرنینگ گفته میشود و اگر رعایت شود باعث میشود نوشته خیلی واضحتر و راحتتر خوانده شود.
- اندازه فونت: با توجه به اینکه متن قرار است تحت عنوان چه محصولی چاپ شود، فونت انتخاب میشود. طبیعتا اندازه فونت انتخابی برای کاتالوگ با فونت انتخابی برای بنر متفاوت است.
- هم ترازی: نباید این نکته را فراموش کنیم که در خواندن متن به زبان فارسی، تمرکز روی جهت راست به چپ است و برخی از فونتها برای انتخاب در حالت راست چین، فونت مناسبی نیستند بنابراین توجه به نکات ترازبندی صحیح یعنی راست چین، چپ چین، وسط چین و … بسیار مهم است.
- توجه به حس منتقل شده از فونت: در زمان انتخاب فونت حتما باید این نکته را در نظر بگیرید که فونت انتخابی شما چه حس و حالی را در خواننده ایجاد میکند.
- توجه به ترکیب فونتها: نکته خیلی مهمی که باید مد نظر داشته باشید این است که همه فونتها در کنار هم زیبا بنظر نمیآیند و با هم همخوانی ندارند. اگر میخواهید از بیشتر از یک فونت در متن استفاده کنید حتما دقت داشته باشید که فونتها با هم مطابقت دارند و در کنار هم زیبا دیده میشوند.
